Ground Zero’s zonder alleenrecht.

In Alcochete, een plaats aan de zuidelijke oever van de Taag, staat een standbeeld van de veertiende koning van Portugal, Dom Manuel I. Op 31 mei 1469 werd Manuel in deze plaats geboren. Zijn regeringsperiode komt overeen met het moment dat Portugal één van de rijkste, sterkste en belangrijkste landen ter wereld was. In New York is een lege plek die herinnerd aan 9/11 zoals ze dat noemen, uit een tijd dat de USA één van de machtigste landen van de wereld pretendeerde te zijn.

Manuel I had zijn zinnen gezet op een huwelijk met de Spaanse prinses, Isabel van Aragón, dochter van de “Katholieke Koningen”, Ferdinand en Isabella. Die gingen hiermee akkoord, maar stelden wel de voorwaarde dat hij hun voorbeeld zou volgen in het verdrijven van de joden. In de jaren van zijn voorganger João II waren de joden die uit Spanje moesten vluchten opgevangen in Portugal, waardoor de joodse bevolking met tienduizenden had toegenomen. Manuel I, die weliswaar een zeer katholiek man was, zag hen niet als een last, maar als een waardevolle aanvulling voor Portugal en had dus moeite zich bij deze voorwaarde neer te leggen. Bloomberg, burgermeester van New York had het zelfde gevoel ten opzichte van de Islamieten, die woonden en werkten in zijn stad. Levend in het land van de ultieme vrijheden, zolang je maar overtuigd christen, blank en republikein bent, probeerde hij de scheiding tussen staat en kerk overeind te houden.

Aanvankelijk hoopte Manuel I dit probleem op te lossen door in 1497 tot gedwongen bekeringen over te gaan. Ondanks de gematigdheid van hem in deze kwestie ontstonden toch de eerste tekenen van Jodenvervolging. In 1506 werden verschillende joden in Lissabon vermoord (de Massacre de Lisboa) en ook gaf Manuel I opdracht aan zijn ambassadeur in Rome een aanvraag te doen voor het oprichten van een Inquisitie, zoals Spanje ook had. Deze werd uiteindelijk opgericht na zijn dood, in 1540. 20.000 Joden wilden emigreren; een groot deel werd door een list daartoe verhinderd en na afloop van de gestelde limiet tot slaven verklaard.

New York heeft de zelfde moordpartijen meegemaakt, en de complete autochtone bevolking werd uitgemoord, gedwongen bekeerd of opgesloten in reservaten. Op de plek waar eens tipi’s stonden en Moeder-natuur werd vereerd, werden kathedralen en gebedshuizen gebouwd.

De Sinagoga in mijn stad Tomar werd gebouwd in het midden van de 15e eeuw. Aan de korte geschiedenis als een joodse cultus plaats kwam dus een einde in 1496. De synagoge werd ontzet om in gebruik te worden genomen als christelijke kerk, later een gevangenis, en uiteindelijk als een opslagschuur voor hooi. Samuel Schwartz, een Joodse ingenieur uit Polen, kocht het gebouw in 1923. Na een liefdevolle restauratie en herinrichting, schonk hij het aan de Portugese staat in 1939. Schwartz en zijn vrouw kregen in ruil het Portugese burgerschap en bescherming tijdens de tweede wereld oorlog. De synagoge is nu een nationaal monument en museum. Op steenworp afstand staat de Grote Kathedraal en diverse andere kerken, van de Katholieke overheersers die eens zo gruwelijk een einde maakten aan de Joodse gemeenschap in Tomar. De oudste overgebleven synagoge in Portugal, nog steeds goed onderhouden door een van de twee resterende Joodse families in de stad, staat in schril contrast met de weelde en rijkdom van de Katholieke gebouwen. Toch is het een markering in de stad, met 13-14 eeuw graf stenen evenals Heilige items geschonken door joodse gemeenschappen over de hele wereld. Het weerspiegelt ons hoe grondig die verdrijving van de Joden en hun godsdienst werd uitgevoerd meer dan vijf eeuwen geleden.

Natuurlijk wordt er niets geleerd van de geschiedenis. De Katholieken vervolgden de Joden door de eeuwen heen. Tijdens het dieptepunt in 1940-45, met de Nazi machine kwam de grootste aanslag, maar resulteerde uiteindelijk in een aparte status van het Joodse volk, die geen enkele tegenspraak meer duld, op straffe van een beschuldiging van antisemitisme. Het uitsluiten van Islamieten in de samenleving, het verbieden van moskeeën en het beoordelen van deze bevolkingsgroep op de daden van enkele extremisten doet de geschiedenis herhalen. Een moderne inquisitie zal net als in de geschiedenis de status van de vervolgden verhogen. De conservatieve elite in de USA is bang voor de Islam, net zo bang als de autochtone bevolking was tijdens de tijden dat hun voorvaderen onrechtmatig een kompleet continent innamen. Er zijn nog maar weinig echte Amerikanen, en die hebben niets te vertellen, zitten opgesloten in reservaten, en wordt het onmogelijk gemaakt hun eigen taal te spreken, hun geloof te belijden en hun cultuur te behouden.

Zodra er een niet-emigrant als president verkozen wordt, is er misschien hoop. Maar voorlopig zullen de “westerse” emigranten het wel voor het zeggen houden. Het maakt niet uit of dat een ex-Europeaan of Ex-Afrikaan is, hoeveel generaties die dan ook al in het “land” Amerika verblijven. Er bestaat geen enkel recht op het verbieden van wat voor gebedsgebouw dan ook in een land waar men illegaal de scepter zwaait. De wereld is vol met Ground Zero’s, omringt door MacDonald’s, BurgerKing’s, Starbuck’sen KFC's. In alle landen waar slaven zijn gevangen en gedeporteerd naar de plantages, hebben de missionarissen Kerken gebouwd. Iconen van een “westerse” wereld die ver beneden het morele nulpunt hun bestaan proberen te legitimeren.