Dagen van herdenking, inzicht en boetedoening.

Natuurlijk denken ze in het Vaticaan ook aan het milieu. Hun filiaal in Fatima draait grotendeels selfsupporting en alles wordt weer hergebruikt. De grote kaarsen afbrand bak trechtert uit in een pijp naar de kaarsengieterij, waardoor je zojuist aangestoken offer binnen twee uur weer te koop ligt voor de volgende gelovige. Mocht je een groter offer willen brengen gooi je gewoon zoveel en zo groot mogelijke kaarsen in de smeltoven. Een persoonlijke uiting van dankbaarheid of verdriet komt het best tot “wasdom” bij het offeren van wassen lichaamsdelen, babyafgietsels of desnoods een kleine uitvoering van je eigen onderkomen. De paters douchen met het water, dat als gevolg van een milieuvriendelijk systeem wordt verwarmd door de uitgebrachte offers.

Na een rondgang door de kathedraal, waar ieder “heilig” beeld z’n eigen collectebus heeft, een blik op de spreekstoel van de Paus, het bijwonen van een dienst in de nieuwe Katholieke arena (overigens wel een hoogstandje van architectuur, met prachtige 8 meter hoge, massief bronzen deuren), een paar honderd meter lange kniegang en drie rondjes rond het oude kapelletje waar eens Maria verscheen, het aansteken of smelten van je offer, kun je eindelijk een souvenir kopen in één van de 500 winkeltjes.

Wat eens een eenzame plek was in de periferie van midden Portugal, en waar de boom die deze plek markeerde allang is vervangen door een andere, heeft Rome een van de meest lucratieve filialen geopend. Begon alles nog met een klein kapelletje, dat inmiddels is overkoepeld door een moderne brei van beton, bouwde men een Kathedraal. Het plein waar 500.000 mensen zonder lichamelijk in de verdrukking te komen, makkelijk kunnen staan, werd omringt door parkeerplaatsen, hotels, en vooral veel souvenirshops. Onder het plein, in de catacombe van de heilige grond kun je in iedere taal biechten. Jezus is populair in Fatima, hij is zeker 10.000 maal aanwezig, verpakt in plastic, van enkele centimeters tot twee meter groot. De tijd staat ook in Fatima niet stil, dus op de afbeeldingen van “Het laatste avondmaal” prijkt nu een vrouwelijke figuur, de restaurants leveren nu ook vegetarische schotels, ieder heiligbeeld is te koop met elke gewenste huidskleur.

500 meter buiten de stad, leven vele nog in armoede. Dat schijnt hun bijdrage te zijn aan het commerciële succes van dit katholieke filiaal. De rijkdom moet tenslotte binnen de poorten van het bedevaartsoort blijven, met misschien een uitzondering voor het speciaal voor het Pauselijk bezoek aangelegde vliegveldje. De pelgrims zijn al weer op weg. Ik kom ze nu al lopend tegen, met goede moed en een onwrikbare drang om Fatima voor 12 mei te bereiken.
Ieder jaar verzamelen zich honderdduizenden vanuit de hele wereld, en dit jaar zal het extra druk zijn vanwege het Pauselijk bezoek. De “Sacret Machine” draait op volle toeren, de hotels zijn volgeboekt, de parkeerplaatsen staan nu al vol met campers vanuit heel Europa.



Een gesprek met een Nederlands echtpaar, dat hier op de plaatselijke camping verblijft, in afwachting van hun bedevaart, liep gisteren uit op een einde zonder handdruk. Nadat me duidelijk was geworden, dat ze speciaal voor het Fatima spektakel en de Paus, dit jaar hadden gekozen voor een vroege vakantie in Portugal, liep de discussie uit de hand. De vaststelling van het tijdstip voor twee minuten stilte vandaag (we lopen hier een uur achter t.a.v. Nederland), riep bij mij de vraag op of ze wisten hoe Ratzinger zich had gedragen in de Tweede Wereld oorlog. Toen ik me niet in kon houden en ook nog de geschiedenis van de Portugese joden, en hun afslachting door de Katholieke kerk er bij haalde, kwam de discussie abrupt tot een einde, met hun conclusie dat je geloof en politiek niet met elkaar kunt vergelijken. Voor mij de bevestiging dat je van een bedevaart echt geen betere inzichten krijgt.



Het wordt een enorme happening, een week van financieel succes, echt een boost voor de economie, die Portugal zo goed kan gebruiken. Maar met uitzondering van de, aan de route gelegen, tankstations zal de “spinoff” miniem zijn. Het geld komt terecht waar de spreekwoordelijke duivel altijd z’n ontlasting nalaat.