20 Januari, over Respect, Human Resource, communicatie en online datingsites

En dan wordt je wakker op 20 januari. Nee, deze keer niet na een eenzaam weekend, maar na 2 dagen van rust en verslagen stilte. De werkgever van mijn lief heeft besloten dat ze iedere dag van 8.00 uur tot 20.00 uur beschikbaar moet zijn, 7 dagen per week, 363 dagen per jaar. De treinreis duurt bijna 2 uur heen en ook terug rijdt deze niet sneller. Het vergt niet veel inlevingsvermogen en rekenkundig talent om te snappen, dat als de eerste trein om 6.45 vertrekt het onmogelijk is om het eerste telefoontje van een ontevreden Kobo gebruiker om 8.00 uur te beantwoorden. In een normale wereld ware het waarschijnlijk mogelijk om dit te uit te leggen aan het management en samen naar een oplossing te zoeken. Zo niet bij Sitel, het bedrijf dat de telefoon opneemt en de e-mails beantwoordt voor Kobo e-Readers, daar zijn ze zeer tevreden met studentikoze sociaal hulpeloze jonge managers die slechts als doorgeefluik van het voorgenomen beleid fungeren, zonder zelf na te denken over de uitvoerbaarheid of dagelijkse consequenties voor de medewerkers.

Een weekend samen zonder ervan te kunnen genieten. Nee, het was geen vrijwillig samenzijn. Mijn lief had vrijdagmorgen het lef gehad om een gesprek met de projectmanager aan te vragen. Haar afdelingsmanager vond dat feit alleen al een vorm van insubordinatie, hoe durfde ze. “Naar huis, d'r uit!”, de reactie van de Scheidegger-kloon was huiveringwekkend. Ook de ingeroosterde dagen zaterdag en zondag werden doorgestreept en als onbetaald strafverlof ingepland. Het weekend dat volgde was stil, koud, donker en van iedere conversatie verstoken. Tegenover elkaar aan de keukentafel, verscholen achter onze laptops, koffie na koffie, sigaret na sigaret met als enige onderbreking het af en toe vullen van de houtkachel. Ieder woord leek te veel, iedere blik een uiting van stress en angst voor wat vandaag gebeuren zou. Dat gesprek zou bij mijn 5e kop koffie, terwijl ik dit relaas van me afschrijf, plaatsvinden moeten vinden in een of ander kamertje in het luxe Atrium 135 kilometer verderop. De uitkomst bepaald onze toekomst.

Het is een groot probleem binnen het bedrijfsleven, de invulling van die management functies. Het moet jong, snel en meedogenloos zijn. Liefst met ervaring en de juiste opleiding. Ze zijn er genoeg, van die carrière jagende jongelui die denken dat ze met een bachelor of master alles weten wat er in de wereld te koop is en zonder enige zelfkennis zich storten op de spreekwoordelijke eerste sport van de ladder naar succes. Een afgeronde opleiding bij het Scheidegger instituut of een HBO Bachelor Bedrijfskunde bij de NCOI zijn echte deuropeners. 

Je moet je echter afvragen of ze tijdens al die HBO en universitaire studies ooit hebben stil gestaan dat je ook als “gestudeerde” moet praten met levende mensen. Uit de praktijk blijkt dit een ondergeschoven kindje te zijn binnen de voorbereiding op het zakenleven. Een gesprek, “face to face” lijkt voor de meeste managers een onoverkoombare uitdaging. SMS, interne e-mail, een, als geel gekleurd memo velletje vormgegeven, plaknotitie die verschijnt op het bureaublad van de werknemer. Communiceren blijkt een eigenschap die in de afgelopen decennia verloren ging in de evolutie van de jonge mensch.

Niet voor niets heet personeelszaken tegenwoordig HR. Die afkorting gebruiken ze niet voor niets.

Je zult maar een opleiding Human Resource Management bij een van de opleidingsinstituten hebben gevolgd en over voldoende talent beschikken om dit te vertalen naar het Nederlands of in een enkel nadenkend geval zelfs te vertalen naar je moerstaal. Human Resource, Menselijke Grondstoffen / middelen / hulpbronnen. En zo zien bedrijven dat ook. De mens als grondstof om geld te verdienen. Het gaat bij “HR” dus niet over personeel, je zou haast trots worden als je die titel mocht dragen, het gaat over het vinden van zo goedkoop mogelijke grondstoffen om het winstpercentage zo groot mogelijk te maken. En nee, men is niet opzoek naar de meest kwalitatieve grondstoffen want daaraan hangt een prijs. Een vijftigplusser met jarenlange ervaring en met de ouderwets aangeleerde omgangsvormen, overtuigingskracht en inlevingsvermogen komt niet in aanmerking meer voor dergelijke functies. Stel dat werknemer zelf initiatief zou nemen, zelf zou nadenken over oplossingen en interesse zou tonen voor collega's, dat zou het hele systeem van moderne slavernij op de helling zetten. De situatie van de huidige werknemers is een benarde, protesteren tegen vernedering is geen keus, om van enige tegenspraak maar te zwijgen. De werkgever heeft de ultieme macht, zeker nu bijna iedereen opgescheept zit met een of ander flexibel contract.

De Hogescholen, Universiteiten en Opleidingsinstituten leveren sinds enige jaren een nieuw product af. Figuren zonder enige menselijke trekjes, geheel van gevoel en inlevingsvermogen gestript, geïndoctrineerd met het “geen genade”syndroom en slechts uitgerust met gedesinfecteerde ellebogen en een brein dat slechts in staat is om aangeleerde Engelse managementtermen en voorgeprogrammeerde schaamteloosheid voort te brengen. En nee, niet via individuele gesprekken maar via de welbekende digitale communicatievormen. Het zijn die zelfde interactie-arme individuen waarvoor het zo moeilijk is aan een partner te komen. Praten, luisteren, voelen, het is ze nooit aangeleerd. Een ontmoeting met een echt persoon is eng, je zou zomaar een andere mening moeten aanhoren of je zelf moeten uiten of een persoonlijke zwakte moeten erkennen.

Het zijn geweldige tijden voor internet datingsites als Parship. Dating met serieus hoogopgeleide eenzame zoekers naar een vorm van menselijke interactie die ze zo vreemd is. 

Slechts 38% vindt uiteindelijk enige vorm van genegenheid volgens het internetbedrijf zelf. Winkelen online naar een partner, met de veiligheid van het Thuiswinkel Waarborg. Wat een menselijke armoede. Gelukkig komen er voor de eenzame manager langzaam maar zeker programmeerbare robot partners op de markt, leuk om te oefenen. Het schijnt echter niet lang te duren totdat deze robots zelf gaan nadenken. Ik zie de eerste Scheidegger-schlemiel al bij de psychiater komen omdat hij is verlaten door een namaakmens. Vroeger vond ik die Yoga beoefenende, Cup a Soup drinkende, “kommaar, kommaar, kommaar” manager een vervelende zak in de reclames van het instantsoep verkopende bedrijf, maar met de huidige stand van het management aanbod zou je willen dat hij nog bestond.

Hoe de dag van mijn lief zal verlopen weet ik niet, ik hoop dat ze me informeert nadat ze haar verhaal heeft kunnen doen. Afwachten of de toekomst voor ons beide ligt op een appartementje in Lissabon, ons paradijsje op de heuvel in het rurale hart van het land of een kartonnen doos onder het aquaduct in Tomar. De plek en omstandigheden zijn tenslotte onbelangrijk, we zullen het vermogen tot liefhebben niet verliezen. En daar kan geen opleidingsinstituut product aan tippen.....