Doorgaan naar hoofdcontent

Een Portugese oplossing voor Sinterklaas, Kerst en Sylvester

Nee, doorzonwoningen zijn het niet. Eerder kleine bunkers met 80cm dikke muren en hier en daar een raam op het zuiden. Tralies zijn een gebruikelijke opties en de rolluiken zelden open. In de zomer is dat domweg om de warmte buiten te houden, in de winter visa versa. 5 December, midden op een heuvel in het rurale hart van Portugal.  Rook uit de schoorsteen, de houtkachel opgestookt tot een warme bron van interne zaligheid. De blik naar binnen gekeerd, en de buitenwereld uitgesloten van voyeurleuze doorkijkjes. Geen grote plaat dubbelglas, geen vensterbank met kaapse viooltjes of geraniums. De Portugese Sinterklaas heeft het moeilijk. Hermetisch afgesloten huizen, ondoordringbare schoorstenen.

Niet dat St. Nicolinas van oorsprong vrijgevig rond ging van kinderwens naar klaar staande schoenen.  Het aan hem opgedragen feest in Guimãraes dateert uit 1691. Het begon allemaal met wat pelgrims die naar de kapel van Nossa Senhora da Conceição de Fora, danwel onderweg waren naar Santiago de Compostela. St.Nicolinas werd de beschermheilige van een genootschap bestaande uit studenten van de universiteit, en nee dat waren geen zwarte pieten in die tijd. Na verloop van tijd verschoof het ledenbestand van de broederschap meer naar middelbare scholieren, al zullen ze zich in die tijd anders hebben genoemd.

Het feest van St. Nicholas begon als een eendaagse viering met een Mis op de vroege morgen van 6 december, gevolgd door populaire volksspelen in de middag. Het genootschap bouwde de capela de São Nicolau in de kerk kerk van Oliveira. Door de eeuwen heen nam het animo voor het feest af, maar in 1895 was er plotseling een opleving.
Het feest werd plotseling gevierd op 5 en 6 december om uiteindelijk uit te groeien in een feest periode van 8 dagen.

Ieder jaar koos het genootschap een student uit hun midden die verantwoordelijk werd voor de organisatie van de feestelijkheden. Natuurlijk was het een mannenzaak, meisjes en vrouwen mochten toekijken vanuit de, voor de gelegenheid geopende ramen of bij de meer welgestelde families vanaf een balkon. Omdat het festival gelijktijdig werd gehouden met de Noveen, het negendaagse gebed, tot de heilige vrouwe van vruchtbaarheid, begon het iedere morgen om 6 uur van de eerste tot de negende december.

Na een ochtend mis in de kapel van Nossa Senhora da Conceição de Fora, gingen de studenten de stad in om voor een voedsel te collecte. Voorop gegaan door een band die de "Hymne van Nicolinas"speelde begaven ze zich naar het Plaza de Santiago en werd de opgehaalde etenswaar samen met de inwoners van het armenhuis genuttigd. Na een processie door de stad zouden de studenten het avondeten aangeboden krijgen door de "restaurants"en herbergiers.

In het laatste uur van de negenentwintigste november plaatste de broederschap een grote dennenboom op een plein en liepen vervolgens de hele nacht in een processie door de stad. Tot het ochtendgloren liepen de genootschap leden en voormalige studenten al drummend, zingend, vlag waaiend met lantaarnen door de stad. Het slachtfeest van de Moren gecombineerd met een dennenboom en een heilige werd langzamerhand een compleet carnaval. Een spreker, nu zouden ze hem in Limburg een Buutreedner noemen, werd gekozen uit de studenten om een formele toespraak te houden tot de burgers op het festival, hij zou de aarde prijzen en alles wat heilig is voor studenten, met klassieke referenties en satirische commentaar op de actualiteit.

Drummers begeleiden de omroeper, die zijn toespraak op vijf locaties zou houden op 5 december. Te vroeg voor een oudejaarsconference, maar voor het gemak zou je ook die feestelijkheid als een deel van het St. Nicolinas feest kunnen zien. Iedereen zou z'n kostuum dragen, nette strik en zwarte handschoenen.

Wat begon als kattenkwaad, het verplaatsen van voorwerpen van hun rechtmatige plaats, werd geïnfiltreerd door echte dieven, wat leidde tot het verbieden van die traditie. Tegenwoordig zijn oudejaar stunten weer een terugkomende gebeurtenis. Alleen hier in Portugal gebeurd dat in de nacht van 4 op 5 december.

Eén keert per jaar gaan de ramen en rolluiken open in Guimares op 6 december, en kan men zien wat er achter de voordeur afspeelt. De studenten van het genootschap trekken door de straten met banieren aan hun lange speren met daarop een appel gespietst. Elke kleur banier heeft zijn eigen betekenis, maar de witte zijn voor de moeders. Voorop een lange stoet van praalwagens lopen studenten die met hun speren de appels aanbieden aan de meisjes en vrouwen op de balkons en in de open ramen.

Appels in plaats van pepernoten en marsepein. Als Zorro geklede studenten in plaats van zwarte pieten. Achter de stoet lopen politieagenten met verrekijkers en fototoestellen om, dat wat zich op de vensterbanken en achter de open ramen, afspeelt te registreren. De agenten zijn opzoek naar hennepplanten, dames in zwartleren outfits en omdat de rolluiken, na de 6e december, weer voor een jaar gesloten zullen zijn wordt hun observeringsvermogen op de proef gesteld.

Misschien zou het een goed idee zijn om de sinterklaas intocht in Spijkenisse te combineren met carnaval en een fruit of bloemencorso. De dienders verkleed als zwarte pieten met telelenzen kunnen hun nieuwsgierigheid bevredigen en de gemaakte foto's via de sociale media verspreiden als algemene waarschuwing. Het zal niet toevallig zijn dat de wijkagent die onlangs de ontdekking van een SM kamer twitterde "Sylvester" Kreft heet.

Een processie met Sinterklaas, zwarte pieten, kerstmannen, rendieren, Katholieke priesters, carnavalvierders en praalwagens vol spionage apparatuur, gewoon, één keer per jaar. Misschien dat de combinatie met een Gay Parade vol schaars geklede met leren riemen verstrengelde feestvierende homo's en lesbiennes een goede camouflage zou zijn voor een in latex gehulde wijkagent.
Dan kan hij Spijkenise eens "Kreftig" onder de loep nemen tussen 5 december en Sylvesternacht.

Reacties

Populaire posts van deze blog

2025, Dit is het dan, 15 Januari. Woord van de dag: onderduiken

Terwijl bij een grootschalige politieactie tegen mensenhandel, de Portugese politie 28 mensen – waaronder werkgevers - arresteerde en minstens 100 migranten bevrijdde, die op boerderijen in de zuidelijke regio Baixo Alentejo werkten, blijken de ongebreidelde leugens over de gefantaseerde vrijspraak van Trump, via het propaganda kanaal van een Zuid-Afrikaanse miljardair, ook in Nederland klakkeloos te worden verspreid op, het nu ook feiten vrije, Facebook. Nu extreem Rechts, en zelfs het fasisme, een voet tussen de deur hebben binnen de Europese democratieen valt het nog maar te bezien hoeveel aanhangers van bijvoorbeeld Wilders, Le Pen, of Orban zich zullen manifesteren als hun dromen uitkomen. De vaak angstige witte mannetjes, reeds in het laatste kwart van hun – net niet geslaagde – leven, thuis vaak gedomineerd door een sterkere vrouw, zullen waarschijnlijk al snel de route van de minste weerstand kiezen. Zoals de Amerikaanse extreme rednecks al klaar staan om de, door Trump en z...

Een kleurrijke veer in je reet steken

De derde dag alweer in 2017. Gisteren zou je nog kunnen beschouwen als een aarzelend koude start, maar vandaag is het weer gewoon “business as usual”.  Een groot gedeelte van alle geschenken en presentjes van de afgelopen periode liggen liefdeloos, en al weer vergeten, in een hoek, een ander gedeelte al kapot in de vuilnisemmer. Volgens de normen van een autohandelaar is de waarde van het nieuwe jaar al met tientallen procenten gedaald, nee, nieuw duurt slechts maar een dag. Terwijl steeds meer economen moeten bekennen dat een alternatief sociaal en financieel beleid, zoals dat in Portugal ten uitvoer wordt gebracht, helemaal geen verdoemenis tot gevolg heeft, alternatieve energie helemaal geen utopische optie blijkt maar een reële mogelijkheid en allerlei artsen en andere deskundigen tot de conclusie komen dat het verhogen van de pensioenleeftijd achteraf veel meer nadelen dan voordelen heeft, steken, bij gebrek aan applaus, rechtse politici zichzelf dan maar een kleurrijke veer...

2025, Dit is het dan, 6 Januari. Woord van de dag: Wachttijd (Een persoonlijke gewaarwording)

Na een rustige zondag met wat B-films in het actie-genre en een uurtje Dakar Rally reportage op de televisie was de onvermijdelijke gang naar het IMT kantoor de eerste  bureaucratische geseling van dit jaar. U moet natuurlijk wel het “hoe en waarom” weten dus even een kleine uitleg over de Portugese gang van zaken ten aanzien van het verlengen van het broodnodige plastic kaartje met daarop de verklaring dat u geschikt bevonden bent – zowel lichamelijk als mentaal – om voertuigen in bepaalde categorieën te besturen op de openbare weg, kortom het rijbewijs. Niet dat daarmee ieder risico valt te vermijden, je kunt tenslotte pardoes in een situatie terechtkomen waarbij de snelweg bezaait ligt met suikerbieten zoals vanmorgen op de A17 bij Roosendaal. Nu wel, in Portugal is het de gewoonte dat u na de verplichte medische keuring, waarbij de dokter uw gegevens direct digitaal naar de desbetreffende instantie stuurt, een afspraak maakt bij de IMT, wiens website al jaren niet meer na behor...